Xəstələnək amma xəstəxanaya getməyək -CƏMİYYƏT

Səhiyəmizin vəziyyəti heçdə təhsildən, mədəniyyətdən seçilmir. Bəzi dəyişikliklər olur. Adlar soyadlar əməlli başlı fırlanır. Xəstəxana Tibbi sığortaya çevrilir. TƏBİB olub heç xəstəyə təbib kimi əlac etmir.
Son vaxtlar xəstəxanalarda, səhiyyə mərkəzlərində baş verən proseslərlə bağlı şikayətlər çoxdur: “Xüsusilə də həkimlərin rüşvət alması, dövlət tərəfindən təmin olunan dərmanların çoxunun verilməməsi ilə bağlı şikayətlər var. Bir çox xəstəliklərə görə, dərmanlar pulsuz verilməlidir. Ancaq bəzi xəstəxanalarda vermirlər. Son vaxtlar da səhiyyə sektorunda biraz qarışıqlıq var. Bildiyimiz kimi 3 dövlət təşkilatı fəaliyyət göstərir: Səhiyyə Nazirliyi, TƏBİB və İcbari Tibbi Sığorta. Əhali çaşbaş qalır. Bilmirlər ki, hansı problemlərini hansı quruma müraciət edilməlidir. Düşünürəm ki, səhiyyədə mərkəzləşdirilmiş sistem qurulmalıdır. Həmin üç təşkilatın birləşərək müəyyən bir formada koordinasiyalı mərkəz yaradılmalıdır, islahatlar aparılmalıdır. Xüsusilə də pandemiya dövründə dərmanlarla bağlı çətinlik var. İnsanlar dərman ala bilmirlər. Tanışlıqla və yaxud pulla dərman alırlar. Bu da əhalidə narazılıq yaradır. Ona görə də ya daha yüksək nəzarət orqanı yaradılmalıdır, ya da ki, şikayətlər dərhal yerində baxılmalıdır. İndiki dövrdə tibbi xidmət daha yaxşı olmalıdır. Çünki buna ehtiyac var. İnsanlarda xəstəliklər müalicə olunmalı, immunitet yüksək olmalıdır ki, virusa yoluxma sayı az olsun. Ona görə də səhiyyə sektorunda sürətli və çox ciddi islahatlar aparılmalıdır. Bu artıq indiki dövrdə həyati dərəcədə vacibdir.

Keçən il sanki İşğal altına düşmüş səhiyyəmiz işğaldan azad edildi. Əslində dəyişən heç nə yoxdu. Ramin Bayramlı getdi, onunla bərabər səhiyyəmizdəki bütün səhvlər getmədi ki.. Oqtay Şirəliev gedəndən sonra guya hər şey güllük -gülüstanlıq olmuşdu? Bu gün problem ayrı ayrı rəhbərlərdə yox, ümumilikdə korrupsiyalaşmış səhiyyə sistemimizdədir. Nə fərqi var kim gedib, kim gəlir. Hamısı əllərindəki var olan proqramla , öncədən açılmış cığırla irəliləyəcəklər.
Problem yalnızca səhiyyə sistemimizlə bitmir. Bir qurumun idarəçiliyini iki və bəzən daha çox idarələrə tapşıranda məsələ içindən çıxılmaz qəliz hal alır, dönüb olur ikibaşlı əjdaha. Hansısa məmur öz əzizinə vəzifə təşkil eləmək istəyən kimi mühüm bir dövlət qurumuna paralel yaradır, əlavə gərəksiz şöbələr açır, qoçların başı bir qazana sığmayanda sistem iflic olur.

Təhsil Nazirliyi Sovet dönəmində bir dənə idi, işini də öz çapında yerinə yetirirdi. İndi İmtahan Mərkəzi ayrı, Tələbə Qəbulu Mərkəzi ayrı, nazirlik ayrı,məktəbəqədər təhsil müəssisələri ayrı, Bakı şəhər təhsil idarəsi ayrı. Mütləq şəkildə hər il ali məktəblərə qəbul imtahanlarında bir yenilik edilir. Heç kim əmin deyil ki, bu ilki qaydalar gələn il işləyəcək.

Və ya maliyyə sistemimizdə. 2017- ci ildə Maliyyə Bazarına Nəzarət Palatası yaradıldı. Bank sektorunu,maliyyə bazarını sağlamlaşdırmaq məqsədilə .Ara yerdə bank bazarı zəiflədildi, axırda palata özü yarasız elan edilidi, səlahiyyəti yenidən qaytarıldı Mərkəzi Banka. Bu bir qədər spesifik sahədir deyə hamını narahat etməyə bilər, amma səhiyyə və təhsil birbaşa hər vətəndaşa aid olan sahədir.

Bu gün istənilən vətəndaşa İTS ilə bağlı sual versən çətin razılıq bildirər. Hər ay maaşımızdan kəsilən vəsait var. Amma almalı olduğumuz xidmət yoxdur. İcbari Tibbi Sığortanın( İTS) xidmət hüquqları özəl xəstəxanalara da verilməlidir. Hər ay sığorta pulunu vaxtı vaxtında boğazından kəsib verən vətəndaşa “ bu xidmət yoxdur, o aparat bizdə yoxdur, bu paketə daxil deyil” kimi min bir bəhanə ilə tibb şousu göstərilməməlidir. Bayramlı getdi , abyram olası deyil , bütün səhvlər getmədi ki, Oqtay Şirəliev gedəndən sonra guya hər şey güllük gülüstanlıq olmuşdu?

Söhbət dövlət xəstəxanalarında olmalı olan texniki təchizat və mütəxəssislərdən, xidmətin keyfiyyətindən gedir. Yaradılmış boşluqdan alverçi düşüncəli həkimlər və idarəçilər öz istədikləri kimi yararlanırlar. İTS sisteminin Azərbaycanda hələ layihəsi hazırlanarkən araşdırılmalıydı, bu paketə nələr daxil ediləcək, xəstənin müalicə və müayinəsi üçün lazım olan avadanlığın hamısı dövlət xəstəxanalarında varmı, kənar ödənişlər olacaqmı? Bu gün təkcə rəhbərlikdə yox, sistemdə nasazlıq var. Həkimin maaşı xəstədən çıxırsa onun pulsuz müalicə edəcəyini nə dərəcədə tələb eləmək olar və o nə qədər bu vəziyyətə dözər? Kovid çarpayılarını, kovid pasportlarının satılması nə ilkdir, nə sonuncu, əksinə indiki şəraitin uzadılmasında maraqlı olan həkimlərimiz var. Ara yerdə kimlərsə qurban edilir, dəyirman bildiyi kimi fırlanır yenə. Əslində bütün resurslar var, sadəcə biz haqqımız olanı kollektiv şəkildə tələb etməyi bacarmırıq hələ. Ramin Bayramlı getdi , həm də özünə ən rahat şəkildə getdi. Yığdığını yığdı, etdiyini etdi, ( daha doğrusu etməli olduqlarını etmədi) gedib indi rahatca xımır-xımır işləmədiyini dişləyəcək. TƏBİB-lə Səhiyyə Nazirliyi arasında qalan yenə bizik. Hərə arabanı öz bildiyi tərəfə dartacaq.

Bu qədər suallar, problemlər varkən aidiyyəti qurumlar susur. Sanki vəzifəyə elə susmaq, kar, kor, lal olmaq üçün təyin olunurlar.

Bu gün səhiyyəmiz elə gündədir ki, insanlar ölməyə razıdırlar, xəstələnməyə yox. Bu qiymət vermək üçün yetərli deyilmi?
Regionlarda TƏBİB adı gələndə cəmiyyət sanki sükuta dönür. Vətəndaş xəstəxanaya getməkdənsə illər əvvəlki türkəçarə axtarır. Mən sadəcə səhiyyəsi məhf olmuş bir məmləkətdə əsil Hİpokrat andı içmiş, ağ xələtli mələk simalı həkim axtarıram. Sağlamlığımız naiminə gəlin hamımız həkim olaq. Ölkəmizdə pulu olan nazir, direktor, müdir, sahibkar öz əlacını xaricdə axtarır. Xaricdə müalicə axtaran vətəndaşımıza TƏBİB kömək olmur. Gündəlik artan əmək haqqı, yağışdan sonra çıxan həkimlər, pulla özlərini reklam edən pul qazanan fırıldaqçılar. Budur gündəm, reallıq, fakt.
Ardı var.. Oxunub: 77